Dla naszych przodków śmierć stanowiła oczywisty element życia. Byli z nią bardziej oswojeni niż współczesny człowiek. Wiele osób umierało młodo, nie dożywając czterdziestu lat, umierały dzieci i kilkudniowe niemowlęta. Choroby zbierały śmiertelne żniwo. Człowiek obserwował i uczestniczył w pochówkach, doświadczał wielkiego smutku, utraty, żałoby. Z drugiej strony wierzył, że śmierć – najbardziej zagadkowy i niewyjaśniony obrzęd przejścia, prowadzi do znalezienia się duszy w innym, prawdopodobnie lepszym świecie. • W wersji audio artykułu wykorzystano nagranie pieśni pogrzebowej „O, Boże, moj Boże” śpiewaną przez mieszkanki wsi Kożyno (gm. Bielsk Podlaski): Nina Wawrzeniuk, Olga Wawrzeniuk, Anna Kościuczuk, Maria Denisiuk. Nagranie z archiwum Stowarzyszenia Dziedzictwo Podlasia

W namyśle nad składowymi muzyki, sposoby organizacji pracy i posługiwania się ciałem z nimi związane wydają się wysuwać na pierwszy plan albo przynajmniej jeden z pierwszych planów. Na początek przychodzą na myśl narzędzia i czynności wymagające w sposób konieczny rytmizacji wykonywanych sekwencji czynności. Właśnie w rytmicznie uporządkowanym użyciu ciała można widzieć zaczątki wszelkiego rytmu muzycznego.

Zapraszamy na pierwszy podkast z cyklu Rozmówki wiejsko-miejskie.
●
Autentyczność jest w nowoczesnym świecie tyleż pożądana, co kłopotliwa. Napędza podróżników i kolekcjonerów, mirażami jej doświadczenia kusi nas reklama. W świecie sztuki łączy się z obietnicą pozbawionej ironii bezpośredniości i głębi, szczerości i źródłowości. Jej rozpoznanie w równym stopniu buduje jednak wspólnotę ludzi podobnie czujących i myślących, co wywołuje niezgodę wszystkich czujących i myślących inaczej. Czy zatem warto spoglądać na świat kultury wiejskiej przez pryzmat autentyczności?
●
Rozmowa z prof. Ewą Klekot — antropolożką kultury, doktor nauk o sztuce.
Prowadzi Michał Nowak — dziennikarz radiowej Dwójki, filozof, klarnecista.
●
Rozmówki wiejsko-miejskie to cykl spotkań w Ambasadzie Muzyki Tradycyjnej na warszawskim Jazdowie. Pomysłodawcą i gospodarzem Rozmówek jest Stowarzyszenie Dom Tańca.
●
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz ze środków własnych Stowarzyszenia Dom Tańca (1%)

Październik. Coraz chłodniejsze noce i poranki. Pełnia jesieni. Chłopy gromadzą opał i powoli zabierają się za gacenie domów. Jedni opatulą dom suchymi liśćmi, inni „kolkami” iglaków zebranymi w lesie. Rodzinę na zimę i resztę roku ubiorą kobiety. Czyta autorka – Marta Domachowska

Nie uważają się za śpiewaków. Jeśli już używają tego określenia, to wysyłając nas do jakiejś innej miejscowości, np. „dobre śpiewaki są w Żalach”. Mówią o sobie, że chodzą po pogrzebach. Pieśni przechowują w pamięci, której przedłużeniem są grube zeszyty, zwykle w kratkę. Zapisane własnoręcznie lub odziedziczone razem z melodiami po kimś, kto wcześniej chodził. Jak żegnano dawniej zmarłych na Wschodnim Mazowszu? Ciało było ułożone na ławie lub na krzesłach w małej izbie, a w największym pomieszczeniu wokół stołu siadali śpiewacy. Inni stawali za ich plecami lub siedzieli pod ścianami. Wielu śpiewaków używa określenia „siadać za stół”. Kto siadał za stół? Jak można było zostać śpiewakiem pogrzebowym?

„Idę o zakład, że powyższy tytuł u większości Czytelników wywołał skojarzenie z przodownikami pracy epoki PRL – ‘stachanowcami’, warszawskimi murarzami w beretach ‘z antenką’, układającymi sto pięćdziesiąt lub dwieście procent dziennej normy cegieł. Nie o takiego przodownika tu chodzi. Określenia „przodownik” i „przodownica” nie zrodziły się w Kraju Rad. [...] Powstały… gdzieś na ustronnym polskim polu przy zapadłej wiosce, prawdopodobnie kilkaset lat temu. [...] Przodownik i przodownica to najsprawniejsi żniwiarze, którzy najszybciej ścinali zboże podczas żniw, wyprzedzając innych pracujących.” • Zapraszamy do wysłuchania całego artykułu. • Tekst można przeczytać na stronie: https://muzykatradycyjna.pl/do-czytania/dozynaj-przodowniku-lysy/ • Podkast powstał we współpracy z Narodowym Instytutem Muzyki i Tańca w ramach programu muzykatradycyjna.pl 2022 prowadzonego przez Forum Muzyki Tradycyjnej oraz Pracownię Muzyki i Tańca Tradycyjnego. Projekt jest finansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Żniwa to kulminacja prac polowych. Co zasiane, należy zebrać, by zapewnić pożywienie rodzinie i zwierzętom gospodarskim. Śpiewano w tym czasie podczas obrzędów żniwnych i prac polowych, w grupach i pojedynczo. W najstarszych pieśniach zwracano się do bogów lub przodków z prośbą o pomyślne plony. W innych słyszymy opowieści o niedoli, ciężkim losie kobiet, sierot. • O pieśniach i zwyczajach żniwnych opowiada Tetiana Sopiłka – etnomuzykolożka, wokalistka, pedagożka, członkini kijowskiego zespołu Drevo, założycielka warszawskiej Dziczki. • Podcast powstał we współpracy z Narodowym Instytutem Muzyki i Tańca w ramach programu muzykatradycyjna.pl 2022 prowadzonego przez Forum Muzyki Tradycyjnej oraz Pracownię Muzyki i Tańca Tradycyjnego. Projekt jest finansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

O humanizmie cyfrowym rozmawiamy prof. Wiolettą Miśkiewicz, a Sonia Wronkowska z Biblioteki Narodowej opowiada o współczesnych tendencjach w archiwistyce i dobrych praktykach oraz rozwiązaniach, które można zastosować w każdej instytucji. Poznamy różnice między upublicznieniem a upowszechnieniem, i dlaczego tak ważna jest promocja zdigitalizowanych treści • Rozmowy przeprowadzili Joanna Szaflik: Joanna Skowrońska, Joanna Szaflik, Piotr Baczewski • Podcast został zrealizowany we współpracy z Narodowym Instytutem Muzyki i Tańca w ramach Programu Archiwa Dostępne 2021 prowadzonego przez Forum Muzyki Tradycyjnej oraz Pracownię Muzyki i Tańca Tradycyjnego. Projekt jest finansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Dla wielu młodych, współczesnych skrzypków pochodzących z miasta pierwsze fascynacje muzyką ludową często przychodzą z zagranicy. Z Irlandii czy Skandynawii, może to być też tak zwana muzyka świata. Dopiero z czasem pojawia się refleksja i poszukiwanie własnych, muzycznych korzeni. Gdyby do tej listy dodać jeszcze muzykę klasyczną i studia na najlepszym w Polsce wydziale jazzu, mamy historię naszego rozmówcy – Marcina Drabika. Dziś jest także absolwentem samodzielnych studiów u mistrzów kajockich z okolic Przysuchy i poszukiwaczem muzyki kurpiowskiej • Więcej na www.muzykatradycyjna.pl • Realizacja – Forum Muzyki Tradycyjnej • Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Instytutu Muzyki i Tańca „Wspieramy, czyli projekty wspierające artystów w walce z pandemią COVID19”

Jedną z najważniejszych cech muzyki muzyki tradycyjnej od zawsze była jej jej użytkowość. W pracy wyznaczała rytm i pomagała przetrwać najbardziej żmudne i ciężkie chwile. Była też elementem, który tworzył atmosferę zabawy i odmieniał codzienność, który budował wspólnotę. Nawet z pozoru zwyczajne spotkanie dzięki muzyce mogło przerodzić się w prawdziwe święto. O poszukiwaniu i zrozumieniu tego doświadczenia opowiada Marta Urban-Burdalska • Więcej na www.muzykatradycyjna.pl • Realizacja – Forum Muzyki Tradycyjnej • Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Instytutu Muzyki i Tańca „Wspieramy, czyli projekty wspierające artystów w walce z pandemią COVID19”